Ημέρα για τη σχολική βία και εκφοβισμό

Την Ημέρα της Σχολικής βίας και του εκφοβισμού στη σχολική μας μονάδα θα αφιερώσουμε χρόνο  (δύο  διδακτικές ώρες ) σε δράσεις – συζητήσεις – εκδηλώσεις κατά του σχολικού εκφοβισμού με στόχο την ευαισθητοποίηση και την επαγρύπνηση όλων των μαθητών , ώστε να περιοριστούν οι δίαυλοι εκδήλωσης της βίας στη ζωή των ανηλίκων και να αποτραπούν οι αρνητικές της συνέπειες στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.

Τι εννοούμε λέγοντας «σχολικός εκφοβισμός»;

Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού προσδιορίζει κάποιους τύπους επιθετικότητας που παρατηρούνται μεταξύ μαθητών κι έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Πρόκειται για επιθετική συμπεριφορά άδικη, σκόπιμη και απρόκλητη με επιθυμία του ενός ή περισσοτέρων παιδιών να πληγώσουν ένα ή περισσότερα άλλα (θύματα).
• Σκοπός του δράστη-θύτη είναι να προκαλέσει φόβο, ανησυχία ή πόνο, ψυχολογικό ή σωματικό στο άλλο άτομο-θύμα.

• Περιλαμβάνει ανισορροπία ισχύος των εμπλεκομένων, καθώς το παιδί που δέχεται τη συμπεριφορά δεν μπορεί να αντεπεξέλθει σε αυτή.
  • Υπάρχει προφανής ευχαρίστηση του επιτιθέμενου, αλλά και το συναίσθημα της καταπίεσης και του φόβου από την πλευρά του θύματος.
  • Eπαναλαμβάνεται συνήθως από τα παιδιά για μεγάλη χρονική περίοδο.

Σχηματικά, ο σχολικός εκφοβισμός παίρνει πολλές μορφές:

• Σωματικές ή λεκτικές επιθέσεις: όπως χτυπήματα, απειλές, εκβιασμό, πειράγματα, παρατσούκλια, κοροϊδία, κλοπές ή ζημιές στα προσωπικά αντικείμενα του παιδιού που βιώνει εκφοβισμό.
• Σεξουαλικά ή ρατσιστικά σχόλια: σεξουαλική παρενόχληση, στοχοποίηση λόγω καταγωγής, θρησκευτικών πεποιθήσεων ή άλλων μειονοτικών στοιχείων.
• Ηλεκτρονικός εκφοβισμός: προκαλείται διαμέσου της χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών, κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών

Μπορεί να αφορά στη διάδοση φημών ή διατύπωση απειλών και υβριστικών επιθέσεων.

Σε μια άλλη του μορφή, ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να είναι κοινωνικός ή έμμεσος με ψυχολογική και κοινωνική απομόνωση, συμπεριφορά προς το άτομο-θύμα ως ανεπιθύμητο πρόσωπο, διάδοση φημών, εσκεμμένο αποκλεισμό μαθητών από κοινωνικές και σχολικές δραστηριότητες.

Κάθε μέλος της σχολικής κοινότητας έχει ρόλο και ευθύνη για την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού.

Ο βαθμός εμπλοκής κάθε μέλους, σχετίζεται τόσο με την ιδιότητά του, όσο και με τη σοβαρότητα, τη συχνότητα και την ένταση του περιστατικού εκφοβισμού. Άλλος είναι ο ρόλος και η ευθύνη του διευθυντή του σχολείου, άλλος του δασκάλου, άλλος των συμμαθητών, άλλος των γονιών.

• Διευθυντής:

Καταγράψτε το περιστατικό, δίνοντας πληροφορίες για το πού και πότε συνέβη το περιστατικό, για το ποιοι συμμετείχαν, ποιοι παρατηρούσαν, τι μορφή εκφοβισμού ασκήθηκε και περιγράφοντας το τι ακριβώς έγινε.

Διατηρείστε αρχείο καταγραφής των περιστατικών, ώστε να μπορούν να έχουν εύκολη πρόσβαση σε αυτό και τα υπόλοιπα ενδιαφερόμενα μέρη.

Προσδιορίστε  αν πρόκειται για επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά  παραβίασης των κανόνων ενάντια στη βία.

Αν πρόκειται για επαναλαμβανόμενη εκφοβιστική συμπεριφορά, επικοινωνήστε με τους γονείς του παιδιού τηλεφωνικά και κανονίστε μια συνάντηση για να συζητήσετε.

Καθορίστε  τις συνέπειες για το παιδί που εκφοβίζει, ύστερα από τη συζήτηση με τους γονείς, το παιδί που εκφοβίζει, τα παιδιά-υποστηρικτές του παιδιού που  εκφοβίζει, και τη Σχολική Επιτροπή.

Σχεδιάστε  τον τρόπο παρακολούθησης του προβλήματος ώστε να έχετε εποπτεία της εξέλιξης της κατάστασης.

• Εκπαιδευτικοί:

Μιλήστε στο παιδί που εκφοβίζεται και ακούστε με προσοχή και σοβαρότητα αυτά που έχει να σας πει. Διαβεβαιώστε το παιδί ότι θα ανταποκριθείτε άμεσα για να το προστατεύσετε και ότι είστε διαθέσιμος να παράσχετε κάθε δυνατή βοήθεια. Πείτε στο παιδί, να σας κρατά ενήμερο σχετικά με οποιαδήποτε εξέλιξη.

Συζητήστε με τους γονείς του παιδιού, εκφράστε τις ανησυχίες σας και δείξτε ότι  είστε αποφασισμένος να αναλάβετε δράση.

Εξακριβώστε ποιο παιδί είναι αυτό που εκφοβίζεται ή αυτό που εκφοβίζει.

Εξακριβώστε αν υπάρχει ομάδα παιδιών η οποία ενθαρρύνει ή/και υποστηρίζει το παιδί που εκφοβίζει.

Οδηγήστε το παιδί που εκφοβίζει στο γραφείο του Διευθυντή και συζητήστε σοβαρά μαζί του για το περιστατικό.

Υποστηρίξτε το παιδί που εκφοβίζεται σε συνεργασία με τον Διευθυντή.

• Συμμαθητές μέσα στην τάξη:

Προσδιορίστε ποιοι συμμαθητές σας ήταν παρόντες στο περιστατικό εκφοβισμού.

Ξεκαθαρίστε αν συμμετείχαν ως ουδέτεροι παρατηρητές ή αν ενθάρρυναν το παιδί που εκφοβίζει.

Συζητήστε μαζί τους για το ποια θα ήταν η κατάλληλη συμπεριφορά σε μια τέτοια περίπτωση (π.χ. να μιλήσουν σε κάποιον ενήλικα για να βοηθήσει) και για το ποιες ευθύνες έχουν όταν παρατηρούν να συμβαίνει περιστατικό εκφοβισμού.

Συζητήστε σχετικά με το τι θα μπορούσαν να είχαν κάνει για να αποφευχθεί ο εκφοβισμός και να εξασφαλίσουν ένα ασφαλές περιβάλλον τόσο για τους ίδιους όσο και για τους συμμαθητές τους.

• Γονείς παιδιού που εκφοβίζεται:

Συνεργαστείτε στενά με το σχολείο για να πληροφορηθείτε για την έκταση και τη σοβαρότητα του περιστατικού καθώς και για τους τρόπους αντιμετώπισής του.

Παρέχετε στο παιδί σας υποστήριξη και ασφάλεια, χωρίς να το κατακρίνετε.

Ακούστε προσεκτικά τι έχει να σας πει το παιδί σας για τα συναισθήματά του και για τις ανάγκες του.

Παρακολουθείτε την εξέλιξη της κατάστασης αλλά και την υγεία του παιδιού σας.

Αν το παιδί σας παραπονιέται για μεγάλο χρονικό διάστημα ότι έχει σωματικούς πόνους, αν παρατηρείτε ότι έχει δυσκολίες στον ύπνο ή αν αρνείται επίμονα  να πάει στο σχολείο, επισκεφτείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας για παιδιά.

• Γονείς παιδιού που εκφοβίζει:

Συζητήστε  με τον Διευθυντή του σχολείου για το περιστατικό εκφοβισμού που προκλήθηκε από το παιδί σας.

Συνεργαστείτε με το σχολείο, για την αντιμετώπιση του προβλήματος του παιδιού σας σχετικά με τη βία.

Συνεργαστείτε με τον Διευθυντή και τον δάσκαλο του παιδιού σας για την εφαρμογή των κανόνων, των συνεπειών και την πρόληψη τέτοιων συμπεριφορών.

Παρακολουθήστε την εξέλιξη της κατάστασης και συνεργαστείτε στενά με το σχολείο. Παρατηρήστε αν το παιδί σας εμπλέκεται συχνά σε καβγάδες ή εκδηλώνει εκφοβιστική συμπεριφορά και με τα παιδιά της γειτονιάς ή και με εσάς στο σπίτι. Μιλήστε γι’ αυτά στο Διευθυντή και το δάσκαλο της τάξης και συνεργαστείτε μαζί τους για να πάρετε βοήθεια.